(1) Mô tả học phần Học phần này nhằm trang bị những kiến thức cơ bản về hệ thống các phương pháp trong quá trình nhận thức xã hội học: mối quan hệ giữa nhận thức lý thuyết và nhận thức thực nghiệm; vai trò của nghiên cứu xã hội học trong nhận thức xã hội; các bư¬ớc tiến hành một cuộc nghiên cứu xã hội học; cách thức phát hiện, nắm bắt và lựa chọn vấn đề nghiên cứu; cách thiết kế một cuộc nghiên cứu xã hội học từ khâu xác định mục tiêu nghiên cứu, xây dựng khung lý thuyết, thao tác hoá khái niệm, xây dựng bộ công cụ cho thu thập thông tin; kỹ năng sử dụng và lựa chọn các ph¬ương pháp nghiên cứu định lư¬ợng, định tính cho phù hợp với từng trư¬ờng hợp nghiên cứu cụ thể. Đồng thời cung cấp cho sinh viên bộ công cụ thực hiện nghiên cứu đánh giá nhanh có sự tham gia của người dân nông thôn – một bộ công cụ hiệu quả cho công tác đánh giá nhanh các dự án phát triển tại nông thôn. (2) Mục tiêu học phần - Mục tiêu về kiến thức: + Phương pháp luận nhận thức xã hội học đối với các vấn đề thực tế xã hội; biết vận dụng kiến thức đó để phân tích một vấn đề của hiện thực xã hội; + Nắm được phương pháp phát hiện, xác định và lựa chọn một vấn đề nghiên cứu, biết vận dụng lý thuyết xã hội học để phân tích, lý giải một vấn đề xã hội, từ đó hình thành khung lý thuyết cho việc tiếp cận vấn đề đó; + Nắm được bản chất của việc thao tác hóa các khái niệm của đề tài, các kiến thức cần thiết để hình thành bộ công cụ cho việc thu thập thông tin thực nghiệm nhằm giải quyết vấn đề đặt ra trong một đề tài nhất định. - Mục tiêu về kỹ năng người học cần đạt được: + Môn học hướng sinh viên đến làm quen với các quy trình, thủ tục của nghiên cứu khoa học, của điều tra xã hội học; đến rèn kỹ năng, tay nghề của sinh viên trong việc thiết kế một nghiên cứu xã hội học từ khâu đầu tiên: xác định vấn đề nghiên cứu, định huớng nghiên cứu đến khâu lựa chọn phương pháp nghiên cứu, xây dựng các công cụ cho thu thập thông tin giải quyết vấn đề đặt ra. + Sinh viên có kỹ năng nắm bắt và phát hiện các vấn đề của hiện thực xã hội, biết cách lựa chọn vấn đề nghiên cứu, xây dựng mục tiêu nghiên cứu, biết cách phân tích và giải quyết một vấn đề của thực tế xã hội. + Nắm bắt và thực hành đ¬ược các kỹ năng liên quan đến việc xây dựng bộ công cụ cho việc thu thập thông tin. Đó là các kỹ năng xây dựng khung lý thuyết: xác định và triển khai các biến số, liên kết các biến số, kỹ năng xây dựng bộ công cụ cho thu thập thông tin định tính và định lượng. (3) Tài liệu tham khảo [1] Phạm Văn Quyết, Nguyễn Quý Thanh, 2001, Phư¬ơng pháp nghiên cứu xã hội học, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội. [2] Chung Á và Nguyễn Đình Tấn (chủ biên), 1997. Nghiên cứu xã hội học. NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội [3] Beker, Th. L, 1994. Thực hành nghiên cứu xã hội (Tô Văn, Hồng Quang, Lê Mai tuyển chọn và dịch). NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1998 [4] Vũ Cao Đàm, 2005, Phương pháp luận nghiên cứu khoa học.Nxb Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội